TEDx talk on Rural Development through Education System

http://wiser-u.net/blog/tedxwiseru/yogesh-kulkarni/

सृजनशील – कल्पकतेच्या .. थोडक्यात भविष्यातील शिक्षणासाठी....

 सृजनशील – कल्पकतेच्या .. थोडक्यात भविष्यातील शिक्षणासाठी....

मित्रांनो,

      आपण सर्वजण भाग्यवान आहोत. मानवाच्या इतिहासातील सर्वात महत्वाच्या ‘माहीती तंत्रज्ञान क्रांती (Information revolution` चे आपण साक्षिदार आहोत.

      ‘What is specific to human beings is their Great ability to adapt` हे Socrates ने सांगितले होते. आपण सर्वजण माहीती तंत्रज्ञानामुळे झालेला बद्दल स्विकारत आहोत. शिक्षणाच्या बाबतीत मात्र हा बदल वर वरच स्विकारत आहोत. ‘कसे शिकायचे?‘ यासाठीची आपली बदल प्रक्रीया बैलगाडीच्या वेगाने बदलत आहे.

IBT ची स्वयंपुर्णता आणि लोकोपयोगी सेवा

IBT ची स्वयंपूर्णता आणि लोकोपयोगी सेवा

प्रास्ताविक

डॉ.कलबाग यांनी मांडलेल्या ’शिक्षणाच्या माध्यमातून ग्रामीण विकास (Rural development through education system (RDES)) तत्वज्ञानुसार आपण शाळांमधून ’मुलभूत तंत्रज्ञानाची ओळख (Introduction to Basic Technology (IBT)) राबवत आहोत.

लोकोपयोगी सेवा हा RDES संकल्पनेचा आत्मा आहे. शाळा हे उत्पादन करणारे / गावाला सेवा देणारे केंद्र असावे हे यात अभिप्रेत आहे. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना प्रत्यक्ष अनुभवातून शिक्षण देता येते. व ’काम करत करत शिकणे’ हे ख-या अर्थाने साध्य करता येते. प्रात्यक्षिकातून अनुभव मिळतो पण लोकोपयोगी सेवांचा अनुभव हा अधिक जिवंत व वास्तविक असतो. त्यामुळे IBT राबवणा-या तज्ञांना ’लोकोपयोगी सेवा’ ही अत्यावश्यक वाटते. काही निदेशकांना व शाळांना लोकोपयोगी सेवा ही त्रासदायक वाटते. तर संस्थाचालक व आर्थिक मदत करणा-यांना IBT स्वयंपूर्ण होण्याचा रामबाण उपाय म्हणजेच लोकोपयोगी सेवा वाढवणे आहे असे वाटते. लोकोपयोगी सेवांची उद्दीष्टे , त्या कडून असलेल्या अपेक्षा व अडचणी या विषयी स्पष्टता यावी व IBT च्या स्वयंपूर्णते बाबत माझी मते मांडावी हा या लेखाचा उद्देश आहे.